Groenblauwe Parels: ‘Heuvel, flank, vallei - spelen hoort erbij!’

Strategisch project WALDEN, de provincie Vlaams-Brabant en Regionaal Landschap Dijleland ondersteunen 3 Leuvense scholen bij het ontharden en groenblauw inrichten van hun speelplaatsen met de steun van het Departement Omgeving.



Delen

Strategisch project WALDEN, de provincie Vlaams-Brabant en Regionaal Landschap Dijleland ondersteunen de Leuvense scholen de Wijnpers, het Heilig Hartinstituut Heverlee en het Redingenhof bij het ontharden en groenblauw inrichten van hun speelplaatsen. De 3 scholen breken samen 3018 m² stenen uit om vervolgens hemelwater te laten infiltreren, vertraagd af te voeren of te benutten. Extra bomen, struiken en vaste planten verhogen de natuurwaarde. Elke school vereist een andere aanpak omdat ze op een andere plaats in het landschap ligt: op de heuvel, op de flank of in de vallei. Het project bekijkt hoe je de waterhuishouding op deze verschillende locaties aanpakt. Een belangrijk leerproces! Dit initiatief kadert binnen een programma van het Departement Omgeving (DOMG) dat deel uitmaakt van de Blue Deal waarmee Vlaanderen de strijd tegen droogte en waterschaarste aangaat. Dit project kadert ook binnen Natuur op School (provincie Vlaams-Brabant) en Groenplaats (stad Leuven). Vanuit Regionaal Landschap Dijleland vzw  begeleiden wij Heilig Hartinstituut Heverlee om op verschillende speelplaatsen aan de slag te gaan.


Heilig Hart Heverlee speelplaats jongste kleuters

Op de speelplaats van de jongste kleuters hebben we 25 m² onthard. We legden 2 beplante en omheinde wadi’s aan (4 en 4.5m²) met een overloop naar een ondergrondse infiltratiekoffer. De omliggende zones (verhard en onverhard) hellen af naar de wadi’s zodat het regenwater kan infiltreren. Om de natuurwaarde te verhogen en meer schaduw en koelte te krijgen, plantten we ook 7 inheemse struiken, een grote boom en een wilgentunnel. Najaar 2023 zorgde voor een stevige test met overvloedige regen. De wadi’s vulden na de buien en infiltreerden daarna snel. Test doorstaan! Het onderhoud van al het groen gebeurt door leerkrachten en ouders. De ouderraad richtte voor de zomervakantie speciaal een giet&plukclub op. De leerkrachten gingen uitgebreid educatief aan de slag met de kleuters: op onderzoek met een vergrootglas op het schooldomein en in het nabije bos, regenwater hergebruiken voor het gieten van planten, appels van de boom verwerken in appelflappen, vogelvoer plaatsen, takkenril aanvullen en kijken hoe de wadi’s werken. 

© RLD vzw - Aanplant op speelplaats jongste kleuters
© kleuterschool Heilig Hart Heverlee - ontharding
© kleuterschool Heilig Hart Heverlee - wadi in werking
© kleuterschool Heilig Hart Heverlee - educatie

© kleuterschool Heilig Hart Heverlee - situatie voor

Heilig Hart Heverlee speelplaats oudste kleuters

Op de speelplaats van de oudste kleuters wordt in zomer 2024 200 m² onthard. Er komt een speelheuvel en een kleine beplante infiltratiezone. Drie grote inheemse bomen, 14 struiken, een knotwilg en een afgebakend hooilandje zorgen voor natuur, schaduw en verkoeling op deze speelplaats. We hergebruiken materialen door zitstammen te maken van de zieke japanse kerselaars en zit- en evenwichtsmuurtjes te bouwen van de uitgebroken klinkers.


Heilig Hart Heverlee zuidelijke speelplaats basisschool

Het zuidelijke deel van de speelplaats van de basisschool (2e en 3e graad) krijgt in zomer 2024 een ware make-over. Momenteel is het een verharde speelplaats met enorme plassen als het regent. De verharde speelplaats wordt omgetoverd naar een groene oase: 1150 m² wordt onthard en groenblauw ingericht. In totaal komen er 33 inheemse bomen, 45 grote struiken, 420 stuks bosplantsoen en zones met hooiland en vaste planten. De verharde en ontharde zones wateren af naar een grote, beplante wadi van 135 m². De wadi is omheind, maar heeft poortjes zodat deze in droge periodes ook door de leerlingen kan betreden worden. Bureau Plant en Houtgoed maakte het ontwerp voor deze duurzame, klimaatadaptieve speelplaats die educatief inzetbaar is. De school deed voorafgaand uitgebreide participatie met interne en externe partners en werkte een speelplaatsvisie uit met vijf pijlers: creatief, sociaal, sportief, avontuurlijk en inclusief.

© basisschool Heilig Hart Heverlee situatie voor

© basisschool Heilig Hart Heverlee wortels in asfalt

Heilig Hart Heverlee noordelijke speelplaats basisschool

Het noordelijke deel van de speelplaats van de basisschool (2e en 3e graad) komt in zomer 2025 aan de beurt en krijgt financiering via de subsidie Natuur in je School (Departement Omgeving). Hier zullen we minstens 600m² ontharden. We planten extra bomen, struiken en vaste planten en leggen een infiltratiezone aan. Rondom de bestaande grote bomen ontharden we voorzichtig zodat de wortels meer ruimte krijgen. In de brandweertoegang komen wortelbruggen die veilige toegang voor de brandweer garanderen, maar zorgen dat de wortels niet beschadigd raken en voldoende ruimte krijgen.


Duurzaam klimaatproject: waterstudie

Met behulp van een duurzaam klimaatproject (provincie Vlaams-Brabant) komt er voor de hele schoolsite een wateractieplan dat weergeeft welke acties  waar nodig zijn om de school in de toekomst hemelwaterneutraal te maken. Dit wil zeggen dat elke druppel regen die op het domein valt, wordt hergebruikt of infiltreert. Zo willen we bijdragen aan een vernatting van de Bukenbeek binnen het strategisch project Walden.

© MOS open schooltuinendag bij Heilig Hart Heverlee

© RLD vzw - onderzoeksgroep UCLL outdoor leerlabo

UCLL onderzoeksgroep outdoor leerlabo

De UCLL campus Heverlee startte een onderzoeksgroep met 8 studenten van bachelor kleuter, lager en secundair onderwijs om mee te werken aan het project Groenblauwe Parels. Ze maken een plan om van een onaantrekkelijke volledig verharde buitenruimte een bruisende groene plek te maken na participatief overleg met alle betrokkenen. Een groot deel van de buitenruimte wordt onthard en vergroend met aandacht voor biodiversiteit en waterinfiltratie. Deze plek wordt een outdoor leerlabo en een rustplek voor leerlingen, leerkrachten en anderen. Het wordt een dynamische plek waar ook de komende jaren studenten van de lerarenopleiding kleuter-, lager- en secundair onderwijs aan de slag gaan om outdoor learning verder vorm te geven. Door outdoor learning op een groene, klimaatadaptieve speelplaats te verankeren in de lerarenopleiding willen we een blijvende input geven aan brede maatschappelijke bewustwording rond klimaat en biodiversiteit.


Deze projecten kaderen in een Groen Blauwe Parels project met steun van Departement Omgeving, kaderend in de Blue Deal. De Blue Deal is een programma dat de Vlaamse Regering lanceerde in de strijd tegen waterschaarste en droogte. Het programma bevat meer dan 70 acties en 400 projecten. Met de Blue Deal slaat Vlaanderen de weg in van minder verharding, meer vernatting en maximaal circulair watergebruik. Meer informatie op bluedeal.vlaanderen

Heilig Hartinstituut Heverlee krijgt ook belangrijke steun via: